DÜNYANIN OLUŞUMU VE JEOLOJİK ZAMANLAR

Dünya, Güneş Sistemi oluştuğunda kızgın bir gaz kütlesi halindeydi. Zamanla ekseni çevresindeki dönüşünün etkisiyle, dıştan içe doğru soğumuş, böylece iç içe geçmiş farklı sıcaklıktaki katmanlar oluşmuştur. Günümüzde iç kısımlarda yüksek sıcaklık korunmaktadır. Dünya’nın oluşumundan bugüne kadar geçen zaman ve Dünya’nın yapısı jeolojik zamanlar yardımıyla belirlenir.

Jeolojik Zamanlar Yaklaşık 4,5 milyar yaşında olan Dünya, günümüze kadar çeşitli evrelerden geçmiştir. Jeolojik zamanlar adı verilen bu evrelerin her birinde , değişik canlı türleri ve iklim koşulları görülmüştür.

Dünya’nın yapısını inceleyen jeoloji bilimi, jeolojik zamanlar belirlenirken fosillerden ve tortul tabakaların özelliklerinden yararlanılır.

Jeolojik zamanlar günümüze en yakın zaman en üstte olacak şekilde sıralanır.

1. Dördüncü Zaman
2. Üçüncü Zaman
3. İkinci Zaman
4. Birinci Zaman
5. İlkel Zaman

 İlkel Zaman

Günümüzden yaklaşık 600 milyon yıl önce sona erdiği varsayılan jeolojik zamandır.
İlkel zamanın yaklaşık 4 milyar yıl sürdüğü tahmin edilmektedir.
Zamanın önemli olayları

Tek hücreli canlılar ( Amip )

Terliksi Hayvan

İlkel zamanı karakterize eden canlılar alg ve radiolariadır.

Birinci Zaman (Paleozoik)

Günümüzden yaklaşık 225 milyon yıl önce sona erdiği varsayılan jeolojik zamandır. Birinci zamanın yaklaşık 375 milyon yıl sürdüğü tahmin edilmektedir.

Zamanın önemli olayları :

• Kaledonya ve Hersinya kıvrımlarının oluşumu
• Özellikle karbon devrinde kömür yataklarının oluşumu  
• Balığa benzer ilk organizmaların ortaya çıkışı
• Birinci zamanı karakterize eden canlılar graptolith ve trilobittir.



Graptolith

Trilobit

İkinci Zaman (Mezozoik)

Günümüzden yaklaşık 65 milyon yıl önce sona erdiği varsayılan jeolojik zamandır. İkinci zamanın yaklaşık 160 milyon yıl sürdüğü tahmin edilmektedir. İkinci zamanı karakterize eden dinaor ve ammonitler bu zamanın sonunda yok olmuşlardır.

Zamanın önemli olayları :

• Ekvatoral ve soğuk iklimlerin belirmesi
• Kimmeridge ve Avustrien kıvrımlarının oluşumu
• İkinci zamanı karakterize eden canlılar ammonit ve dinazordur.

Ammonit

Dinazor

Üçüncü Zaman (Neozoik)

Günümüzden yaklaşık 2 milyon yıl önce sona erdiği varsayılan jeolojik zamandır. Üçüncü zamanın yaklaşık 63 milyon yıl sürdüğü tahmin edilmektedir.

Zamanın önemli olayları :

•  Linyit havzalarının oluşumu
•  Bugünkü iklim bölgelerinin ve bitki topluluklarının belirmeye başlaması
• Alp kıvrım sisteminin gelişmesi
• Nümmilitler ve memelilerin ortaya çıkışı
• Üçüncü zamanı karakterize eden canlılar nummilit, hipparion, elephas ve mastadondur.

Hipparion

Mastadon


Dördüncü Zaman (Kuaterner)
Günümüzden 2 milyon yıl önce başladığı ve hala sürdüğü varsayılan jeolojik zamandır.
 Zamanın önemli olayları :
İklimde büyük değişikliklerin ve dört buzul döneminin (Günz, Mindel, Riss, Würm) yaşanması
 İnsanın ortaya çıkışı
 Dördüncü zamanı karakterize eden canlılar mamut ve insandır.