Bir kutuptan diğerine ulaşan ve paralelleri dik açıyla kesen hayali çizgilere meridyen denir.
Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın, başlangıç meridyenine olan uzaklığının açı cinsinden değerine boylam denir. Boylam herhangi bir noktadan yerin merkezine çekilecek dikey bir çizgiyle başlangıç meridyeni arasındaki açıdır.
Derece (°), dakika (’) ve saniye (”) olarak ifade edilir.Bir yerin boylam derecesi verilirken
Başlangıç meridyenine göre doğuda veya batı’da olduğu belirtilmelidir.
Örneğin Ankara, 32°53’doğu boylamındadır. Boylam da pratikte meridyenle aynı anlamda kullanılır.
Meridyenlerin Özellikleri:
1.Başlangıç meridyeni, İngiltere’de Londra yakınlarındaki Greenwich kasabasındaki aynı adla anılan gözlem evinden geçen meridyen yayı olarak kabul edilir.
2.Meridyenler K-G yönünde uzanırlar.
3.Greenwich’in doğusunda 180, batısında da 180 olmak üzere toplam 360 tane meridyen yayı vardır.Doğusundakilere doğu meridyenleri, batısındakilere batı meridyenleri denir.
4.Meridyenlerin boyları (20 004.5 km) birbirine eşittir.
5.İki meridyen arasındaki mesafe Ekvator üzerinde 111 km’dir. Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe bu mesafe azalır ve bütün meridyenler kutup noktalarında birleşirler. (0° 111 km,10° 109 km, 20° 104 km, 30° 96 km, 40° 85 km, 50° 71 km, 60° 55 km, 70° 38 km, 80° 19 km, 90° 0 km)
6.Ekvator bir daire olduğu için iç açılar toplamı 360° dir. Her dereceden bir meridyen yayı geçmektedir.
7.Meridyenlerin dereceleri başlangıç meridyeninden doğuya ve batıya doğru gittikçe artar.
8.Her meridyenin bir karşıtı (antimeridyen) vardır. İkisi birlikte bir çember oluştururlar. Bir meridyenin karşıt meridyenini bulmak için verilen meridyen 180’den çıkarılır. Karşıt meridyen daima farklı yarım kürededir.
Örneğin 35° batı meridyenin karşıt meridyeni:
180–35=145° doğu meridyenidir.
Örneğin başlangıç meridyenin (0°) karşıtı, 180° meridyenidir. İstanbul üzerinden
geçen 29° doğu meridyeninin karşıtı 151° batı meridyenidir.
9.Bir meridyen üzerindeki tüm noktaların yerel saati aynıdır.
10.Ardışık iki meridyen arasındaki yerel saat farkı 4 dakikadır.
Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki bir tam dönüşünün 24 saat olmasından dolayı,
komşu iki meridyen yayı arasındaki zaman farkı 4 dakikadır (24x60 = 1440 dak.
1440/360 = 4 dak.).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder